Van senior accountant tot inspirerend leider: creëer meer energie en rust door bewust leiderschap
De illusie van meer werken voor betere resultaten
Het was een typisch einde van het kwartaal. De mailbox van Anne, senior accountant bij een middelgroot kantoor, liep vol met last-minute btw-aanpassingen van klanten. Tussen de telefoontjes door werd ze constant gestoord door een collega die kritiek had op haar aanpak. Anne merkte hoe haar frustratie opliep en overwoog om gewoon te zwijgen en alles zelf op te lossen. Maar toen dacht ze: “Wat als ik nu niet vanuit irritatie reageer, maar vanuit rust en geduld?” Dat ene moment van bewustzijn veranderde niet alleen haar reactie, maar ook de dynamiek van het gesprek.
Het is een hardnekkig misverstand in de accountancywereld: meer werken en langer doorwerken is de enige manier om de stroom aan cijfers en deadlines bij te houden. Maar wat als ik je vertel dat minder doen en meer bewust zijn net de sleutel zijn tot meer energie en betere resultaten?
Wie je bent bepaalt wat je doet
Senior accountants en bestuurders raken vaak verstrikt in hun takenlijst en geloven dat enkel door meer te doen, betere resultaten bereikt worden. Maar ze vergeten dat hun doen wordt gestuurd door wie ze zijn. Dit is de basis van het BE - DO - HAVE model: wie je bent, beïnvloedt wat je doet, en daarmee het resultaat dat je hebt. In plaats van harder te werken, ligt de sleutel in bewust kiezen welke context je als leider aanneemt binnen je kantoor. Dit zorgt niet alleen voor betere resultaten, maar helpt je ook om energie over te houden aan het einde van de dag.
Het BE - DO - HAVE model in de praktijk
Wat bedoel ik precies met BE - DO - HAVE? Stel, je krijgt op vrijdagmiddag een e-mail van een collega waar je goed mee overweg kan. Hij vraagt of je om 17u nog even tijd hebt om enkele punten in je rapport te bespreken. “Fijn,” denk je, “hij wil me helpen om het rapport helemaal perfect te maken.” Je voelt je ondersteund.
Maar stel dat diezelfde mail komt van die kritische collega waarmee het nooit echt heeft geklikt. Wat gebeurt er nu? Waarschijnlijk voel je weerstand opkomen. “Daar gaan we weer,” denk je, “waarom moet hij op vrijdagavond nog commentaar geven?”
De inhoud van de mail - de content - is dezelfde, maar jouw context bepaalt je reactie en daarmee ook je energie. Dit gebeurt omdat 95% van wat we doen gestuurd wordt door ons onderbewustzijn. Net zoals bij autorijden; in het begin doe je alles bewust, maar nu rijd je op de automatische piloot zonder erbij na te denken. Zo werkt het ook in je communicatie en leiderschap.
Welke context kies jij de volgende keer dat een klant je overweldigt met eisen? Denk hier eens over na en probeer de eerstvolgende keer bewust een context te kiezen die je helpt om rustiger en effectiever te reageren.
Zelfreflectie: hoe bewust leid jij?
Sta even stil bij de volgende vragen:
Wat was de laatste situatie waarin je gefrustreerd raakte op het werk?
Wat voelde je op dat moment? Welke gedachten schoten er door je hoofd?
Welke context hanteerde je (onbewust)? (bijvoorbeeld: “Ik ben geïrriteerd”, “Ik ben wantrouwig”)
Welke context zou je de volgende keer bewust willen kiezen? (bijvoorbeeld: “Ik ben geduldig”, “Ik ben open”)
Noteer deze reflecties, en houd ze in gedachten bij de volgende uitdaging die je tegenkomt.
Context kiezen: van reactief naar bewust leiderschap
Als senior accountant of bestuurder in een accountancykantoor is het cruciaal om je bewust te zijn van de context die je aanneemt. Wil je leiden vanuit frustratie en wantrouwen, of wil je bewuste keuzes maken zoals: “Ik ben geduldig”, “Ik ben open”, of “Ik ben inspiratie”? Dit heeft niet alleen invloed op je eigen energie, maar ook op de teamdynamiek en samenwerking binnen het kantoor.
Praktische stappen om je te helpen:
Word je bewust van je eerste reactie: Stop even en merk op wat je denkt of voelt. Je hoeft het niet meteen te veranderen, erkennen is al een grote stap.
Kies een context die je helpt: Vraag jezelf af: “Hoe zou ik hierop reageren als ik vanuit vertrouwen en geduld leid?”
Toepassen in gesprekken: Als je met een collega in gesprek gaat, merk dan op vanuit welke context je communiceert. Leidt deze context naar verbinding of juist naar afstand?
Wat zou er veranderen als je de volgende keer bewust kiest hoe je op een situatie reageert? Probeer een nieuwe context en zie wat het doet voor de dynamiek.
Perfectionisme: wanneer voldoende goed is
Veel accountants zijn perfectionistisch ingesteld. Ze willen alles tot in de puntjes correct hebben, en dat is begrijpelijk in een sector waar precisie essentieel is. Maar perfectionisme kan ook een valkuil zijn, die leidt tot uitputting en frustratie. Je blijft dan te lang hangen in details en verliest het grotere plaatje uit het oog.
Bewust leiderschap helpt je om deze neiging te managen door een andere context te kiezen. Stel jezelf de vraag: “Wat is hier echt nodig?” en kies een context zoals “Ik vertrouw op mijn expertise” of “Voldoende is goed”. Zo kom je sneller tot resultaat zonder dat je vastloopt in de zoektocht naar perfectie.
Het loslaten van perfectie kan bevrijdend zijn en zorgt ervoor dat je de grote lijnen blijft zien. Hoe zou jouw werkdag eruitzien als ‘voldoende goed’ echt voldoende was?
Omgaan met een assertievere generatie: het belang van luisteren
Veel accountancykantoren ervaren de nieuwe generatie werknemers als een uitdaging. Ze stellen meer vragen, uiten zich meer emotioneel, en verwachten directe feedback. Dit kan voor de meer ervaren generatie overweldigend zijn, zeker als je zelf bent opgegroeid met het idee dat werk en emoties gescheiden zijn.
Luisteren zonder oordeel
In deze situaties is echt luisteren belangrijker dan ooit. Dat betekent dat je de ruimte geeft aan medewerkers om zich uit te spreken zonder meteen met oplossingen te komen. We hebben allemaal de neiging om problemen te willen oplossen, of om onze eigen ervaring erin te gooien. Maar echt luisteren betekent: luisteren met geduld, zonder oordeel.
Hoe doe je dat concreet?
● Geef ze de ruimte om hun verhaal te doen en onderbreek niet.
● Stel vragen die naar de toekomst leiden, niet naar het verleden. Vraag niet: “Waarom is dit nu zo?” maar: “Hoe zou de ideale situatie eruitzien?”
● Laat ze zelf meedenken over oplossingen door te vragen: “Wat moet er gebeuren om die ideale situatie te bereiken?” en niet: “Wat ga jij nu doen?”
Luisteren zonder oplossingen: hoe je medewerkers zelf de weg laat vinden
Stel dat een medewerker bij je komt met zorgen over een ‘moeilijke’ klant die nooit zijn administratie op tijd aanlevert. In plaats van direct een oplossing aan te dragen, luister eerst naar wat de medewerker ziet als de ideale situatie. Misschien zegt hij: “Ik zou willen dat de klant altijd een week op voorhand zijn administratie aanlevert, zodat we tijdig kunnen werken.”
Vraag vervolgens: “Wat denk je dat er nodig is om dat te bereiken?” De medewerker kan bedenken om vroegere reminders te sturen, te polsen welke aspecten van de voorbereiding lastig zijn voor de klant, of regelmatiger contact op te nemen zodat de klant zich meer betrokken voelt. Door deze aanpak voelt de medewerker zich gehoord en wordt hij of zij gestimuleerd om oplossingsgericht te denken.
Verantwoordelijkheid nemen als leider: wensen, verzoeken, en eisen
Een belangrijk onderdeel van bewust leiderschap is verantwoordelijkheid nemen voor je communicatie, zonder je te hechten aan het resultaat. Stel dat een teamlid te veel tijd besteedt aan een deel van het dossier, of niet zelfstandig genoeg werkt. Dan is het aan jou om daar iets mee te doen. Vaak zie je dat frustraties in zulke situaties niet direct worden aangepakt, maar in gesprekken aan de koffiemachine belanden. Dat is reactief gedrag.
Communiceren met duidelijkheid en vertrouwen
Spreek de persoon rechtstreeks aan en maak duidelijk wat je verwacht, bijvoorbeeld:
● “Zou je dit anders willen doen?” (wens)
● “Ik vraag je om vanaf nu dit zo te doen.” (verzoek)
● “Ik eis dat je dit nu zo doet.” (eis)
Welke vorm van communicatie past het beste bij jouw team? Denk na over welk niveau je het meeste gebruikt en waar je eventueel een andere aanpak zou kunnen proberen.
Zelfzorg voor de leider: energie behouden in een veeleisende omgeving
Naast het begeleiden van je team is het ook belangrijk om aandacht te hebben voor jezelf als leider. Zorg voor momenten van rust en reflectie, en sta regelmatig stil bij je eigen energieniveau. Gun jezelf de tijd om bij te tanken, zodat je in moeilijke situaties de context kunt kiezen die jou het meeste dient. Een simpele techniek zoals vijf minuten bewust ademen of een korte wandeling kan al een wereld van verschil maken. Bewust leiderschap begint uiteindelijk bij zelfbewustzijn.
Hoe bewust zorg jij voor je eigen energiebalans? Reflecteer eens op je eigen gewoonten en hoe deze je energieniveau beïnvloeden.
Conclusie: van senior accountant tot inspirerend leider
Bewust leiderschap begint bij wie je bent en de context die je kiest. Het betekent dat je bewust ingrijpt in je automatische patronen en ervoor kiest om je rol te vervullen vanuit vertrouwen, geduld en openheid. Dit leidt niet alleen tot betere resultaten, maar ook tot een werkomgeving waarin mensen floreren en jij als leidinggevende energie overhoudt aan het einde van de week.
Anne’s verhaal, waarmee we begonnen, eindigt positief. Toen ze bewust koos voor een context van geduld en openheid, merkte ze dat de dynamiek veranderde. De collega die eerst alleen kritiek had, vroeg haar zelfs hoe hij kon helpen tijdens de drukke periode. Door die ene keuze had ze niet alleen het gesprek getransformeerd, maar kreeg ze ook haar energie terug aan het einde van de dag.
Denk eens aan een situatie waarin je recent gefrustreerd was over een gesprek met een medewerker of klant. Wat zou er gebeuren als je de volgende keer eerst de context kiest die jou het meeste dient, en je ook de ander uitnodigt om samen na te denken over de ideale oplossing?
——————
Hans Vandenberghe is organisatiepsycholoog en transformeert met zijn traject Bewust Leiderschap kmo’s en familiebedrijven door met de leidinggevenden aan de slag te gaan rond persoonlijke groei, emotionele intelligentie en specifieke leiderschapskills.
